آیا کودک هنرمندی در خانه شما در حال بزرگ شدن است؛ که نقاشی‌هایش را نه‌تنها در دفتر نقاشی، بلکه روی هر سطحی ثبت می‌کند؟ آیا دیوارها، فرش، مبلمان و البته لباس‌های کودک‌تان مدام با لکه‌های گواش تزئین می‌شوند؟ در این مقاله راه‌حل‌هایی عملی برای پاک کردن گواش از روی فرش ارائه خواهیم داد؛ و همچنین موثرترین محصولات پاک‌کننده گواش را معرفی می‌کنیم. البته در همین ابتدا توصیه می‌کنیم برای پاک کردن لکه‌های بزرگ و گسترده، از بهترین قالیشویی و باسابقه کمک بگیرید.
گواش چیست؟
گواش نوعی رنگ و مخلوطی خمیری است که از رنگ‌دانه، رنگ سفید و چسب تشکیل شده است. این رنگ از آب، فنل، روغن آلیزارین و گلیسیرین ساخته شده است. تمام این اجزا باعث افزایش مقاومت رنگ در برابر انواع پاک‌کننده‌ها می‌شود. متاسفانه در بیشتر موارد لکه‌های گواش در طول شستشوی معمولی پاک نمی‌شوند. با این حال چندین راه موثر برای پاک کردن گواش از روی فرش و سایر وسایل پارچه‌ای خانه وجود دارد. البته برای اینکه فرش شما بعد از تمیز کردن، سالم بماند؛ لازم است پاک‌کننده مناسبی را انتخاب کنید. انتخاب یک پاک‌کننده مناسب نیز عمدتا به سطحی بستگی دارد که آلودگی ناخوشایند در آن تشخیص داده شود.
با چه موادی گواش را بشوییم؟
برای پاک کردن سریع، دقیق و کارآمد گواش از روی فرش، به تعدادی از موارد زیر نیاز دارید:
- صابون لباسشویی
- مواد شوینده غلیظ
- پودر شستشو
- بنزین
- جوش شیرین
- مایع ظرفشویی
- آمونیاک
- گلیسرول
- اسید اگزالیک
- روغن اکالیپتوس
- الکل چوب
البته برای خلاص شدن از شر لکه‌ها، لازم نیست به همه موارد فوق دسترسی داشته باشید. در واقع با استفاده از چند مورد از مواردی که در حال حاضر در اختیار شما است؛ اگر مطابق دستورالعمل مناسب کار شستشوی فرش را انجام دهید؛ به‌راحتی می‌توانید مشکل را حل کنید.
چگونه گواش را از روی فرش پاک کنیم؟
قبل از تمیز کردن فرش از گواش، واکنش ماده شوینده انتخابی را با سطح فرش بررسی کنید. این کار را می‌توان در یک منطقه نامحسوس مثل پشت فرش انجام داد. برای تمیز کردن لکه‌های رنگ شدید از یکی از روش‌های موثر زیر استفاده کنید.
روش ۱. آب و صابون برای لکه گواش خشک نشده
پاک کردن لکه‌های تازه گواش تا زمانی که خشک و جذب نشده‌اند با رعایت ترتیب اقدامات زیر نسبتا راحت است.
ابتدا آن بخش از فرش را زیر آب سرد جاری بشویید. سپس جای شسته شده را با کف صابون شستشو دهید. سپس بگذارید به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه بماند تا تحت واکنش شیمیایی قرار گیرد. در انتها ناحیه آلوده را با آب جاری سرد دوباره بشویید. در صورت لزوم این فرآیند را تکرار کنید تا لکه به طور کامل از بین برود.
نکته مهم اینکه در این روش شستشوی فرش نمی‌توان از آب گرم استفاده کرد. زیرا در دمای بالا عناصر چسبنده موجود در گواش غلیظ شده و فرآیند حذف آنها زمان‌بر می‌شود.
روش ۲. استفاده از مایع سفیدکننده و آب سرد
لکه‌های گواش را با مایع سفید کننده حاوی اکسیژن فعال پاک کنید. این مایع به دلیل وجود اکسیژن فعال به آرامی روی پارچه و رنگ آن تأثیر می‌گذارد. قبل از پاک کردن لکه گواش از روی فرش با این ماده پاک‌کننده، باید دستورالعمل استفاده را به دقت بخوانید؛ و دوز لازم از ماده موثره را انتخاب کنید.
برای دستیابی به بالاترین کیفیت، ابتدا مایع سفیدکننده را در مقدار لازم آب خنک رقیق کنید. آن را هم بزنید تا کف غلیظی به وجود بیاید. حالا بخش آلوده فرش را با محلول ایجاد شده خیس کنید. سپس بگذارید ۲ تا ۳ ساعت خیس بخورد. در نهایت بخش آلوده فرش را به‌طور کامل زیر آب سرد و جاری بشویید.
روش ۳. پاک کردن لکه‌های سرسخت با مخلوط آمونیاک و اسید اگزالیک
رنگ سرسخت و خشک شده گواش با مخلوط آمونیاک و اسید اگزالیک حذف می‌شود. این مواد را به نسبت مساوی مخلوط کنید. ترکیب را روی ناحیه لکه‌دار بمالید. حالا بگذارید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بماند. ناحیه آلوده را زیر آب جاری و سرد بشویید. در ادامه اگر هنوز اثری از لکه باقی مانده می‌توان با استفاده از پودر لکه‌بر ماشین لباسشویی، محل مورد نظر را مجددا شستشو داد.
روش ۴. استفاده از بنزین یا استون
اگر پس از پاک کردن گواش از روی فرش با روش‌های فوق، لکه گواش به‌طور کامل پاک نشود؛ باید با یک ماده تمیز کننده تهاجمی‌تر کار را پیش ببرید. در زیر دستورالعمل‌های دقیقی در مورد نحوه پاک کردن گواش از روی فرش با استفاده از حلال‌های شیمیایی ارائه شده است. برای این کار از بنزین یا استون (لاک پاک کن) استفاده کنید. یک سواب پنبه‌ای را در یکی از این مواد شیمیایی خیس کنید. سپس آن را مستقیما روی لکه بمالید. با حرکت از لبه‌ها به وسط، رنگ‌های باقی‌مانده را به آرامی پاک کنید. در نهایت محل لکه را در آب و صابون بشویید؛ و لکه فرش را با آب تمیز کاملا پاک کنید.
نکته مهم اینکه این روش برای فرش‌های ساخته شده از الیاف طبیعی مناسب است؛ و در مورد الیاف مصنوعی معمولا نتیجه مناسبی نمی‌دهد.
اگر هیچ‌کدام از روش‌های بالا کار نکرد
بسته به اینکه رنگ اصلی بخش آلوده شده فرش چه بوده است؛ می‌توانید از گزینه‌های تمیز کردن دیگری هم استفاده کنید.
لکه بر ونیش
مثلا برای پاک کردن لکه گواش از بخش سفید یا کاملا روشن فرش، می‌توانید از لکه بر ونیش استفاده کنید. برای انجام این کار اول از همه و قبل از استفاده از مایع لکه بر، باید دستورالعمل آن را به دقت بخوانید؛ و نسبت متناسب با نوع فرش خود را انتخاب کنید.
گلیسیرین و آمونیاک و متیل الکل
همچنین مخلوطی از گلیسیرین، آمونیاک و الکل چوب (متانول) به شما کمک می‌کند لکه‌های گواش روی فرش‌های فانتزی جیر و مخمل را پاک کنید. برای این کار ابتدا محلولی از قسمت‌های مساوی این مواد تهیه کنید. با استفاده از یک سواب پنبه، آن را روی علائم لکه بمالید. سپس برای دقایقی بگذارید بماند؛ و با دقت واکنش ماده را با بافت مشاهده کنید. در نهایت محل را در آب سرد بشویید.
روغن اکالیپتوس
روغن اکالیپتوس هم می‌تواند لکه‌های سرسخت ناشی از گواش‌های به رنگ فسفری را به‌خوبی پاک کند. برای این کار طبق دستورالعمل زیر از آن استفاده کنید:
ابتدا اسفنج را در روغن اکالیپتوس خیس کنید. سپس آن را روی لکه بمالید. آنقدر لکه را بمالید تا کاملا پاک شود. سپس محل را در آب گرم بشویید. البته این روش را به عنوان اولین روش پاک کردن گواش از روی فرش پیشنهاد نمی‌کنیم.
نکات مفید نهایی
در نهایت بهتر است موارد زیر را نیز در نظر داشته باشید:
- به یاد داشته باشید که پاک کردن لکه‌های تازه بسیار راحت‌تر از لکه‌های قدیمی است.
- هنگام استفاده از مواد شیمیایی، تجهیزات محافظت شخصی، مثل دستکش لاستیکی، ماسک تنفسی و… را فراموش کنید.
- اگر از توانایی انجام کار مطمئن نیستید؛ کار را به یک قالیشویی آنلاین معتبر بسپارید.
- این کار باید در محلی با تهویه مناسب انجام شود.
- هنگام کار با چنین رنگ‌هایی، توصیه می‌شود از آستین و پیش‌بند استفاده کنید؛ تا مجبور نباشید به نحوه پاک کردن گواش از روی فرش یا هر چیز دیگری فکر کنید.
- نقاشی به کودک کمک می‌کند تا افکار، خواسته‌ها و تصورات خود را از دنیای اطرافش رشد دهد و روی کاغذ منتقل کند؛ بنابراین به بهانه کثیف شدن فرش، سرگرمی نقاشی با گواش را از کودک خود دریغ نکنید.
