یکی از چالش‌های کلافه‌کننده اغلب خانم‌های خانه‌دار پرز دادن فرش‌های دستباف است. این فرش‌ها به‌دلیل الیاف طبیعی و نحوه بافت آنها کمتر دچار پرزدهی می‌شوند؛ اما در اغلب موارد مهمترین دلیل پرز دادن این فرش‌ها نو‌بودن آنها است.
اگر با این مشکل مواجه شدید، راهکار‌های مختلفی برای از بین بردن چالش وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به شانه‌زدن قالی، استفاده چسب و استفاده از محصولات پاک‌کننده اشاره کرد. ما در این مقاله می‌خواهیم درباره علت پرز دادن فرش دستباف و راهکار‌های رفع آن صحبت کنیم.
علت پرز دادن فرش دستباف چیست؟
پرز‌ها همان مو‌ها و الیاف نازکی هستند که از الیاف اصلی قالی جدا و روی سطح آن جمع می‌شوند. الیاف نازک در اغلب قالی‌ها در مقدار کم جدا شده و روی سطح قالی قرار می‌گیرند؛ بنابراین این موضوع کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
زمانی مشکل پرز‌های قالی جدی می‌شود که تعداد آنها بالا می‌رود و شما به‌طور مداوم باید در حال جمع‌کردن پرز‌های اضافه از روی قالی باشید.
پرز‌ها مشکلات زیادی به بار می‌آورند؛ مثلاً وقتی روی زمین می‌نشینید، به لباس می‌چسبند.
از جمله مهمترین دلایلی که باعث ایجاد پرز قالی می‌شوند، عبارتند از:
- کیفیت پایین الیاف: در صورتی که از الیاف مصنوعی در ساخت فرش استفاده شده باشد، احتمال پرزدهی بالا می‌رود. الیاف مصنوعی به‌خصوص اکریلیک به‌دلیل بافت شل خیلی زود پرز می‌دهند.
- عیب‌های تولیدی: دلایل مختلفی در زمان تولید باعث ایجاد پرز در فرش می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به عدم استفاده از آب و روغن به‌اندازی کافی در زمان آماده‌سازی الیاف، عدم آهارزنی مناسب قالی یا عدم تنظیم دقیق دستگاه‌های ریسندگی اشاره کرد.
- بلندی نامناسب نخ خاب: در صورت بلند بودن نخ‌های خواب و عدم تثبیت مناسب آنها امکان ایجاد پرز در قالی افزایش پیدا می‌کند.
- پاخوری زیاد: در صورت رفت‌و‌آمد زیاد، قالی دچار سایش و اصطکاک می‌شود و پرز می‌دهد.
- ترکیبات شیمیایی در زمان شستشو: اگر فرش بعد از شستشو پرز می‌دهد، احتمالاً به‌دلیل ترکیبات شیمیایی قالی است.
شما می‌توانید به‌منظور تمیز کردن قالی یا از بین بردن پرز‌های آن اقدام به شستن فرش دستباف در خانه یا مراکز قالیشویی کنید. برای این کار کافیست از قبل پرز‌های قالی را با استفاده از روش‌های مناسب بگیرید و سپس آن را بشویید.
نحوه از بین بردن پرز فرش دستباف
در ادامه مهمترین روش‌های از بین بردن پرز‌های فرش دستباف را می‌گوییم تا با استفاده از آنها بتوانید خیلی سریع این مشکل را برطرف کنید:
استفاده از محصولات پاک‌کننده
محصولات پاک‌کننده راهکار مناسبی جهت از بین بردن پرز‌های قالی هستند. شما می‌توانید مقداری شامپو فرش یا هر ماده پاک‌کننده دیگر را روی دستمال تمیز بریزید و سپس دستمال را روی قالی بکشید. با انجام این کار نه‌تنها پرز‌ها را می‌گیرید، بلکه لکه‌ها و آلودگی‌های سطحی قالی هم از بین می‌روند.
شما می‌توانید به‌جای استفاده از محصولات پاک‌کننده، از خدمات مراکز قالیشویی معتبر هم کمک بگیرید. این مراکز به‌دلیل استفاده از شوینده‌های قوی و تجهیزات پیشرفته‌تر معمولاً تاثیرگذاری بیشتری در از بین بردن پرز‌ها دارند.
استفاده از محلول‌های خانگی
اگر فرش شما کهنه شده است، محلول‌های خانگی می‌توانند در از بین بردن پرز‌های آن تأثیرگذاری بالایی داشته باشند. این روش‌ها با دسترس‌ترین مواد اولیه اجرا می‌شوند و در اغلب موارد بیشتر آلودگی‌ها و پرز‌های ناشی از الیاف قالی‌ها را از بین می‌برند.
از جمله بهترین محلول‌های خانگی برای انجام این کار عبارتند از:
سرکه
سرکه قابلیت ضدعفونی‌کنندگی بالایی دارد و پرز‌ها را به‌خوبی جمع می‌کند. برای استفاده از سرکه کافیست تا یک فنجان از این ماده را با ۲ فنجان آب ترکیب کنید. حالا یک دستمال مرطوب بردارید و با آغشته‌کردن دستمال به محلول آن را روی سطح قالی بکشید.
شما می‌توانید از آب سفید برای تمیز‌کردن قالی استفاده کنید. حالا بگذارید تا فرش خشک شود.
جوش شیرین
جوش شیرین ماده‌ای عالی برای جذب گرد و غبار است و به از بین رفتن پرز‌ها کمک می‌کند. برای استفاده از جوش شیرین کافیست تا این ماده را روی قالی و در سطوح پرزدار بپاشید و برای ۳۰ دقیقه منتظر بمانید. حالا مواد را با استفاده از جاروبرقی از سطح فرش جمع کنید.
نمک
نمک قدرت بالایی در سفت‌کردن الیاف فرش و جلوگیری از پرزدهی آن دارد. شما می‌توانید به‌منظور استفاده از این ماده مقداری از آن را روی فرش بپاشید و برای ۱۵ دقیقه منتظر بمانید. حالا از جاروبرقی برای جمع‌کردن نمک از سطح قالی استفاده کنید.
استفاده از جاروبرقی با مکش قوی
جاروبرقی‌کشیدن خانه یکی از بهترین راهکار‌ها برای از بین بردن پرز قالی‌ها است. برخی جاروبرقی‌ها به‌دلیل مکش بالای خود خیلی زود الیاف و مو‌های ریز قالی را جمع می‌کنند و مانع از پخش‌شدن آنها در خانه می‌شوند.
شما باید جاروبرقی را به صورت عمیق روی سطح قالی بکشید و مطمئن شوید که بیشتر پرز‌ها را گرفته است. این ترفند را در بازه‌های زمانی یک هفته‌ای انجام دهید تا بیشتر پرز‌های قالی گرفته شود.
شما می‌توانید به‌منظور شستشوی فرش از مراکز قالیشویی معتبر کمک بخواهید؛ منتهی قبل از ارسال قالی حتماً روی آن را جاروبرقی بکشید.
جاروبرقی‌کشیدن و استفاده از تجهیزات حرفه‌ای قالیشویی‌ها باعث می‌شود تا بیشتر پرز‌ها از بین بروند. قیمت قالیشویی در تهران زیاد نیست، بنابراین با صرف هزینه کم می‌توانید مشکل فرش را برطرف کنید.
شانه‌زدن درست قالی
یکی دیگر از بهترین روش‌ها برای از بین بردن پرز‌های فرش شانه‌زدن درست است. شما باید شانه را به‌صورت ملایم و آرام روی قالی بکشید تا مطمئن شوید که تمام پرز‌ها را گرفته است. در استفاده از شانه محتاط باشید، چون استفاده نادرست از آن باعث می‌شود تا به الیاف قالی آسیب جدی برسانید.
هر چند استفاده از شانه‌ها معمولاً برای فرش‌های ماشینی مناسب است، اما می‌توانید از آنها برای فرش‌های دستباف هم استفاده کنید و نتیجه بگیرید.
استفاده از چسب
روشی که خیلی آن را پیشنهاد نمی‌دهیم، استفاده از چسب است. اگر بخواهید به‌طور مداوم از چسب استفاده کنید، باید بودجه‌ای را صرفاً برای خرید چسب‌های جدید کنار بگذارید؛ البته چسب قدرت بالایی در جذب پرز‌ها دارد و اغلب پرز‌های قالی را می‌گیرد، اما از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست.
شما می‌توانید چسب‌های کاغذی تهیه کنید و روی قالی بچسبانید. حالا مدتی منتظر بمانید تا پرز‌ها جذب چسب شوند. کافیست تا چسب را بردارید تا متوجه شوید که اغلب پرز‌ها را گرفته‌اند.
آیا فرش خوب پرز می‌دهد؟
در فرش‌های ایرانی از الیاف اکریلیک استفاده می‌شود، برای همین ماندگاری و قدرت بالایی دارند؛ البته آکریلیک پرزدهی قالی را زیاد می‌کند. شما باید به نوع و جنس الیافی که در فرش استفاده شده، توجه کنید تا متوجه دلیل اصلی پرزدهی آن شوید.
نکته‌ای که باید بدانید این است که حتی بهترین فرش‌ها مثل قالی‌هایی از جنس ابریشم مقدار کمی پرزدهی دارند، بنابراین جای نگرانی نیست.
شما باید به شدت، مدت زمان و نوع پرزدهی قالی توجه کنید تا متوجه شوید آیا پرزدهی طبیعی است یا نه! اگر پرز‌های قالی برای مدتی طولانی همچنان روی فرش هستند و در صورت استفاده از راهکار‌های متنوع از بین نرفته‌اند، متاسفانه احتمالاً فرش الیاف بی‌کیفیتی دارد.
راهکارهایی برای جلوگیری از پرز دادن فرش دستباف
راهکار‌های مختلفی برای جلوگیری از پرز دادن فرش دستباف وجود دارد که از جمله آنها عبارتند از:
- انتخاب فرش با تراکم بالا: فرش‌هایی با تراکم بالا مثل ۱۲۰۰ یا ۱۵۰۰ شانه، ضخامت و استحکام بافت بالایی دارند، برای همین پرزدهی آنها کمتر است. در واقع الیاف این فرش‌ها به‌دلیل تراکم بالای گره‌ها از هم باز نمی‌شود؛ بنابراین احتمال ایجاد پرز به حداقل می‌رسد.
- توجه به جنس الیاف قبل از خرید: فرش‌هایی از جنس پشم، اکریلیک هیت‌ست یا ابریشم نسبت به دیگر قالی‌ها کمتر دچار مشکلاتی مثل پرزدهی می‌شوند. در الیاف مصنوعی به‌دلیل بافت شل معمولاً میزان پرزدهی بیشتر است.
- شستشوی اصولی و صحیح فرش: شما باید به‌طور مداوم از شوینده‌های ملایم و مناسب جهت تمیز کاری فرش استفاده کنید. استفاده مداوم از این شوینده‌ها تاثیر به‌سزایی در از بین بردن الیاف اضافه و پرز‌های فرش دارد؛ البته توصیه می‌کنیم که به هیچ عنوان بیش‌از‌اندازه قالی را نشویید، در غیر این صورت امکان آسیب‌دیدگی الیاف آن وجود دارد.
- جلوگیری از ساییدگی فرش: تا جای ممکن اشیاء سنگین را روی قالی قرار ندهید، چون باعث ساییدگی آن می‌شوند. قرار دادن فرش در مکان‌هایی با تردد زیاد مثل جلوی درب نیز باعث ساییدگی الیاف آن می‌شود و مشکلات زیادی را به بار می‌آورد.
- استفاده از محافظ فرش: پد زیر فرش جلوی ساییدگی و پرزدهی فرش را می‌گیرد. این پد‌ها در واقع نقش یک لایه محافظ بین قالی و زمین را ایفا می‌کنند و جلوی سایش مستقیم را می‌گیرند. شما می‌توانید این پد‌ها را از مراکز مخصوص عرضه آنها تهیه کنید و زیر فرش‌های خانه بگذارید.
علت پرز دادن فرش دستباف، نکته ای مهم
آگاهی از علت پرز دادن فرش دستباف چالشی مهم و دردسرساز است. پرزدهی فرش گریبان‌گیر اغلب افراد می‌شود و دلایل مختلفی دارد. خوشبختانه شما با استفاده از راهکار‌های مناسب می‌توانید جلوی پرز دادن قالی را بگیرید.
این راهکار‌ها هر چند صد در صد نتیجه‌بخش نیستند، اما در اغلب موارد مقدار پرز‌ها را به حداقل می‌رسانند.
