فرش‌های به واسطه آنکه همواره تحت ترافیک رفت و آمد و نشست و برخاست زیادی هستند می‌توانند پتانسیل بالایی برای جذب آلودگی‌های مختلف داشته باشند. یکی از رایج‌ترین مشکلات انواع فرش‌های ماشینی و دستباف زرد شدن است که معمولاً بعد از شستشو اتفاق می‌افتد. عوامل متعددی می‌توانند موجب زردی فرش شوند و تمیز کردن این زردی‌ها نیز می‌تواند کاری سخت و چالش‌برانگیز باشد. در ادامه مطلب به بررسی مهم‌ترین دلایل زردی انواع فرش‌ها و نحوه رفع زردی فرش شسته شده پرداخته خواهد شد.
دلایل زرد شدن فرش‌ها
تمیزی فرش می‌تواند زیبایی و جذابیت آن را چند برابر کرده و احساس خوشایندی به افراد انتقال بدهد به همین دلیل افراد فرش‌های ماشینی و دستباف خود را در طول سال یک یا چند بار شستشو می‌دهند. گاهی ممکن است که در اثر عوامل مختلفی، فرش‌ها بعد از شستشو دچار زردی شوند و این زردی می‌تواند زحمات افراد را به هدر بدهد. زرد شدن فرش بیشتر در فرش‌های دستباف که از الیاف و مواد طبیعی تولید می‌شوند دیده می‌شود اما در فرش‌های ماشینی نیز می‌تواند چالش‌های متعددی برای افراد ایجاد کند. قبل از آنکه به بررسی راهکارهای رفع زردی فرش شسته شده پرداخته شود لازم است که به مهم‌ترین دلایل آن پرداخته شود. از جمله مهم‌ترین عوامل زرد شدن انواع فرش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
وجود آلودگی‌های روزمره و عدم گردگیری مناسب
آلودگی‌های روزمره و گرد و غبار از مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند باعث زردی و تغییر رنگ فرش‌ها شوند. ذرات مواد غذایی، زباله‌ها، گرد و غبار و … به مرور زمان می‌توانند باعث زردی و لکه‌دار شدن فرش شوند. این آلودگی‌ها خصوصاً در فرش‌های دستباف می‌توانند تأثیر بیشتری داشته باشند. در اصل عدم گردگیری مناسب فرش باعث می‌شود که فرآیند شستن آن نیز با چالش مواجه شود و به الیاف و تار و پود فرش نفوذ کنند.
استفاده از شوینده غیر استاندارد
هر کدام از انواع فرش‌ها از مواد، الیاف و رنگ‌های مختلفی تولید می‌شوند و می‌توانند در برابر مواد شوینده واکنش‌های متفاوتی داشته باشند. انتخاب یک ماده شوینده نامناسب و غیر استاندارد می‌تواند باعث زردی و آسیب فرش شود. هر کدام از مواد شوینده می‌توانند از قدرت اسیدی و بازی متفاوتی برخوردار باشند به همین دلیل هر کدام از آن‌ها می‌توانند برای فرش‌هایی با الیاف خاص مناسب باشند و برای رفع زردی فرش شسته شده حتماً باید به انتخاب مواد شوینده دقت زیادی داشت.
آبگیری نامناسب فرش
می‌توان گفت که آبکشی و آبگیری نامناسب فرش‌ها مهم‌ترین عامل زردی بافت، الیاف و ریشه‌های آن‌هاست. زمانی که افراد در منزل اقدام به شستن فرش کرده و یا فرش خود را به شرکت‌های قالیشویی غیر مجهز می‌دهند این مشکل بیشتر مشاهده می‌شود. زمانی که آبکشی و آبگیری فرش به‌صورت کامل و دقیق انجام نشود، ذرات و آلودگی‌های باقی‌مانده در میان الیاف و تار و پود فرش بعد از خشک شدن فرش باعث زرد شدن آن می‌شود و ظاهر فرش را زشت و ناپسند می‌کند.
استفاده بیش‌ازحد از فرش
هر کدام از انواع فرش‌های ماشینی و دستباف دارای یک طول عمر مشخص هستند و بعد از مدتی طبیعتاً دچار مشکلات مختلفی همچون فرسودگی، سائیدگی، اکسیداسیون و … می‌شوند و این عوامل می‌توانند منجر به زردی فرش شوند. زردی فرش که در اثر نور خورشید، آلودگی‌های محیطی، سائیدگی و … ایجاد می‌شود به سختی از بین می‌رود و حتماً باید از تجهیزات پیشرفته و مواد شوینده برای از بین بردن آن استفاده شود.
- علاوه بر موارد گفته شده مواردی همچون سیگار و لکه‌های نیکوتین، مواد و پاک‌کننده‌های خانگی، اجسام داغ و … نیز می‌توانند علت زرد شدن فرش بعد از شستن باشند.
بهترین راهکارهای رفع زردی فرش شسته شده
در حقیقت برای تمیز کردن و از بین بردن هر نوع لکه‌ای از سطح فرش‌های ماشینی و دستباف می‌توان از راهکارهای و روش‌های مختلفی استفاده کرد. از بین بردن لکه‌های زرد نیز از این قاعده خارج نیست. لکه‌های زردروی فرش‌ها گاهی با استفاده از راهکارهای ساده از بین می‌روند اما گاهی نیز می‌توانند چالش‌ها و مشکلات متعددی برای افراد ایجاد کنند. از جمله بهترین و مؤثرترین روش‌های رفع زردی فرش شسته شده می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
استفاده از بخارشو
استفاده از بخارشو می‌تواند تأثیر بسیار خوبی در از بین بردن انواع لکه‌ها از روی فرش‌ها داشته باشد. بخار شو می‌تواند آلودگی‌های فرش را به‌صورت عمقی از بین ببرد و هر گونه گرد و غبار، آلودگی و مواد شوینده باقی‌مانده در بافت و الیاف فرش را از بین ببرد هر چند که این دستگاه می‌تواند میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌ها را نیز از بین ببرد.
شستن مجدد فرش
همان‌طور که گفته شد بسیاری از مواد شوینده استاندارد نیستند و از قدرت قلیایی بالایی برخوردارند و می‌توانند باعث ایجاد لکه، زردی و آسیب در فرش شوند. یکی از بهترین روش‌های برای رفع زردی فرش شسته شده، شستشوی مجدد فرش با استفاده از مواد شوینده مناسب و استاندارد با قدرت اسیدی است. برای شستن مجدد فرش می‌توان از خدمات یک قالیشویی معتبر استفاده کرد یا با انتخاب مواد شوینده استاندارد و استفاده از ابزارهای مناسب اقدام به شستن مجدد نمود.
رساندن هوای کافی به فرش
یکی دیگر از راهکارهای مناسب برای رفع زردی فرش شسته شده قرار دادن آن در معرض هوای تازه و کافی است. زردی فرش ممکن است در اثر لکه‌های روزمره ایجاد شده باشد و با قرار گرفتن در معرض هوای تازه به راحتی از بین برود به همین دلیل قبل از هر گونه اقدامی می‌توان از این روش استفاده کرده و زردی فرش را از بین برد. معمولاً قسمت‌هایی از فرش همچون قسمت‌هایی که زیر پایه‌های مبل و عسلی قرار می‌گیرند دچار زردی می‌شوند و برای از بین رفتن این لکه‌ها می‌توان آن‌ها را جابجا کرده و یا در معرض هوا قرار داد.
استفاده از جوش‌شیرین
جوش‌شیرین یکی از کاربردی‌ترین مواد خانگی است که می‌تواند استفاده‌های متعددی داشته باشد و برای از بین بردن بسیاری از لکه‌ها کاربرد دارد. برای رفع زردی فرش شسته شده با استفاده از جوش‌شیرین باید به اندازه یک فنجان از آن با یک فنجان آب ترکیب کرده و سپس محلول به دست آمده را بر روی لکه‌های زرد قرار داد. سپس در مرحله بعدی باید با استفاده از یک برس نرم محلول را به خوبی بر روی سطح فرش مالش داد تا به عمق الیاف فرش نفوذ کند و لکه‌ها را از بین ببرد. البته استفاده از این روش برای از بین بردن لکه‌های زرد کل سطح فرش می‌تواند سخت و طاقت فرسا باشد. در صورتی که تمام سطح فرش دچار زردی شده باشد به ناچار باید اقدام به شستن مجدد آن نمود.
استفاده از الکل
الکل نیز یک ماده کاربردی و پر استفاده است که می‌تواند تاثیر زیادی در از بین بردن انواع لکه‌ها، خصوصاً لکه‌های زردی از روی فرش داشته باشد. در این روش نیز می‌توان مقداری الکل را در داخل کمی آب محلول کرده و آن را با استفاده از یک بطری افشانه دار بر روی سطح فرش اسپری کرد. همچنین می‌توان یک پارچه را به الکل آغشته کرده و اقدام به تمیز کردن سطح فرش نمود. باید توجه داشت که استفاده بیش‌ازحد از الکل می‌تواند باعث آسیب رساندن و سفید شدن رنگ و بافت فرش شود و حتماً باید قبل از استفاده از آن، تست رنگ را انجام داده و از عدم آسیب‌دیدگی فرش مطمئن شد. در یک مقاله دیگر تحت عنوان قیمت قالیشویی در تهران به بررسی فاکتورهای مهم در تعیین قیمت قالیشویی و نحوه محاسبه آن پرداخته شده که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود.
استفاده از محلول نمک و آبلیمو
یکی دیگر از روش‌های کاربردی و مهم برای پاک کردن لکه‌های زردی از سطح فرش استفاده از محلول نمک و آبلیمو است. این روش می‌تواند در فرش‌های دستباف و فرش‌های پشمی و مصنوعی بسیار کاربردی باشد و به بهترین شکل ممکن آلودگی‌ها را از بین ببرد. همچنین در صورت عدم دسترسی به آبلیمو می‌توان از سرکه استفاده کرد. سرکه نیز قدرت تمیز کنندگی بالایی دارد و هیچ‌گونه آسیبی به بافت و الیاف فرش وارد نخواهد کرد.
جمع‌بندی نهایی
فرش‌های دستباف و ماشینی ممکن است در اثر عواملی همچون شستشوی نامناسب و عدم استفاده از مواد شوینده مناسب، آبگیری و آبکشی نامناسب، قرارگیری در معرض خورشید، استفاده بیش‌ازحد و … دچار زردی شوند. برای رفع زردی فرش شسته شده می‌توان از روش‌هایی همچون استفاده از بخارشو، استفاده از جوش‌شیرین، استفاده از الکل، استفاده از سرکه، استفاده از محلول نمک و آبلیمو و … استفاده کرد اما بهترین و مطمئن‌ترین راهکار، شستن مجدد فرش با استفاده از روش‌های استاندارد و مواد شوینده مناسب است.
