فرش‌ها به عنوان یکی از اصلی‌ترین ارکان دکوراسیون همواره مورد استفاده قرار گرفته و در معرض انواع آلودگی‌ها و آسیب‌های مختلف هستند. یکی از رایج‌ترین مشکلات و معضلاتی که ممکن است افراد با آن مواجه شوند سوختگی فرش با زغال است. ترمیم فرش سوخته با زغال با توجه به میزان و عمق سوختگی می‌تواند با روش‌های مختلفی صورت بگیرد. اگرچه که ترمیم سوختگی‌های فرش کاری کاملاً تخصصی است و نیازمند دسترسی به تجهیزات و مواد مختلف است اما افراد عادی نیز می‌توانند با استفاده از ترفندهای مختلف اقدام به انجام این کار و بازسازی بافت‌های آسیب دیده فرش نمایند. در ادامه مطلب به بررسی ساده‌ترین راهکارهای ترمیم فرش سوخته با زغال پرداخته خواهد شد.
انواع سوختگی فرش با زغال
همان‌طور که گفته شد فرش‌ها همواره از پتانسیل بالایی برای جذب آلودگی‌ها و آسیب دیدن دارند چرا که همواره مورد استفاده بوده و تحت ترافیک شدید رفت‌وآمد و نشست‌وبرخاست هستند. سوختگی از رایج‌ترین مشکلاتی است که می‌تواند در فرش ایجاد شود و دلیل آن نیز می‌تواند سیگار، زغال، اتو، وسایل داغ، ریخته شدن شمع و … باشد. سوختگی فرش ناشی از ریخته شدن زغال می‌تواند دو نوع باشد.
- سوختگی اول از شدت کمی برخوردار است و کاملاً سطحی و کم عمق است و برای ترمیم کردن آن می‌توان از روش‌ها و راهکارهای خانگی استفاده کرد و حتی افراد عادی نیز قادر به ترمیم آن خواهند بود.
- سوختگی دوم شدت بیشتری داشته و از عمق بالایی برخوردار است به گونه‌ای که ظاهر و زیبایی فرش را کاملاً تحت تأثیر قرار می‌دهد. ترمیم فرش در این حالت کاری تخصصی بوده و حتماً باید توسط افراد مجرب و ماهر انجام شود و ممکن است افراد عادی باعث آسیب‌های بیشتر به فرش شوند.
بهترین ترفندهای ترمیم فرش سوخته با زغال
همان‌طور که گفته شد سوختگی با زغال از جمله رایج‌ترین چالش‌ها و مشکلاتی است که می‌تواند باعث آسیب دیدن فرش‌ها شده و ظاهر و زیبایی آن را تحت تاثیر قرار بدهد. چنانچه میزان سوختگی فرش از شدت و عمق زیادی برخوردار نباشد می‌توان از شیوها و ترفندهای ساده‌ای برای ترمیم آن استفاده کرد. از جمله بهترین روش‌های ترمیم فرش سوخته با زغال می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
استفاده از یخ
زمانی که میزان سوختگی فرش‌ها سطحی بوده و از عمق کمی برخوردار باشند می‌توان برای برطرف کردن آن از تکه‌های یخ بهره برد. زمانی که عمق و شدت سوختگی فرش زیاد باشد حتماً باید از خدمات شرکت‌های قالیشویی استفاده کرد و اقدام به رفوی فرش نمود. برای ترمیم آسیب‌های سطحی ناشی از زغال می‌توان چند تکه یخ را بر روی محل سوختگی قرار داد و به آرامی اقدام به مالش دادن آن نمود. زمانی که محل سوختگی کاملاً سرد شد می‌توان از یک برس یا شانه با دندانه های ریز استفاده کرد و پرزهای فرش را به حالت اولیه برگرداند. با شانه کردن و برس کردن محل لکه در جهت خواب فرش و عکس آن می‌توان الیاف و بافت فرش را به حالت اولیه برگرداند.
در مرحله بعدی نیز لازم است که برای رفع و برطرف کردن زردی ناشی از سوختگی اقدام کرد. برای این کار می‌توان از محلول آب اکسیژنه و آب استفاده نمود. برای آنکه لکه‌های زردی فرش کاملاً از بین بروند می‌توان از این محلول چند مرتبه استفاده کرد.
استفاده از سنگ پا
شاید عجیب به نظر برسد اما سنگ پا می‌تواند یکی از بهترین وسایل برای از بین بردن سوختگی‌های سطحی و کم عمق در فرش‌ها، موکت‌ها و حتی مبلمان باشد. در این روش لازم است که از یک سنگ پای تازه که دارای سطح زبر و مناسب است استفاده شود. برای از بین بردن لکه‌های سوختگی می‌توان سنگ پا را در جهات افقی و عمودی و به آرامی بر روی محل سوختگی کشید. بعد از آنکه پرزها و الیاف فرش به حالت قبلی برگشتند می‌توان برای از بین بردن زردی آن از سرکه استفاده کرد. سرکه به عنوان یک ماده معجزه‌گر خانگی شناخته می‌شود که می‌تواند کاربردهای متعددی داشته باشد. در این روش می‌توان مقداری سرکه را با کمی آب مخلوط کرده و سپس یک دستمال تمیز را به آن آغشته کرده و به آرامی بر روی سطح لکه کشید تا زمانی که زردی آن از بین برود.
- البته باید توجه داشت که استفاده از لکه برای ترمیم لکه‌ها و آسیب‌های فرش‌های دستباف لازم است که ابتدا تست رنگ دهی آن انجام شود چرا که ممکن است بعضی از فرش‌ها در واکنش با سرکه دچار تغییر رنگ و رنگ دهی شوند.
استفاده از پیاز
یکی دیگر از ترفندها و راهکارهای خانگی برای ترمیم فرش سوخته با زغال استفاده از پیاز است. البته باید دقت داشت که این روش نیز فقط برای سوختگی‌های سطحی و کم عمق مناسب است و نمی‌توان از آن برای سوختگی‌های شدید استفاده کرد. در این روش باید یک پیاز را نصف کرده و سپس قسمت برش خورده آن را بر روی لکه سوختگی مالش داد. باید توجه داشت که حتماً باید پیاز را به خوبی فشار داد تا آب آن به داخل بافت و الیاف فرش نفوذ کند. بعد از آنکه محل لکه به خوبی مالش داده شد باید آن را با آب تمیز کرد و سپس با استفاده از یک شانه یا برس الیاف و پرزهای فرش را در جهت خواب آن شانه کرد.
استفاده از رنگ‌ها
زمانی که فرش‌ها در اثر عوامل مختلفی همچون ریخته شدن قطعات زغال دچار سوختگی می‌شوند طبیعی است که رنگ الیاف و بافت آن تداخل پیدا کرده و زرد شوند به همین دلیل می‌توان از رنگ‌های مختلف استفاده کرده و رنگ فرش را به حالت اولیه برگرداند. استفاده از رنگ‌ها می‌تواند حساسیت‌ها و چالش‌های خاص خود را داشته باشد به همین دلیل حتماً باید توسط افراد ماهر انجام شود. در این روش می‌توان ابتدا با استفاده از برس، شانه، سنگ پا و … قسمت‌های سفت شده سوختگی را از بین برد و سپس با استفاده از قلمو و رنگ‌های مختلف، فرش را مطابق حالت اولیه رنگ کرد.
استفاده از سمباده
یکی دیگر از بهترین و ساده‌ترین روش‌های ترمیم فرش سوخته با زغال استفاده از کاغذ سمباده است. در اصل کاغذ سمباده می‌تواند با نازک کردن سطح سوخته فرش، الیاف فرش را به حالت اولیه برگرداند. در این روش باید از یک تکه کاغذ سمباده استفاده کرده و به آرامی سطح سوختگی فرش را مالش داد تا زمانی که اثری از زردی و سوختگی باقی نماند. بعد از اتمام سمباده کشی می‌توان محل لکه را با جاروبرقی تمیز کرده و سپس با استفاده از یک برس یا شانه، الیاف و پرزهای فرش را در جهت خواب آن تنظیم کرد و به حالت اصلی و اولیه برگرداند.
استفاده از قیچی
زمانی که میزان سوختگی و عمق آن کم باشد می‌توان با کم کردن ارتفاع پرزهای فرش، زیبایی و جذابیت اولیه را به آن برگرداند. استفاده از قیچی برای ترمیم فرش برای فرش‌های دستباف و همچنین فرش‌های ماشینی با شانه و تراکم کمتر مناسب‌تر است. در حقیقت هر چقدر ارتفاع پرز فرش بیشتر باشد می‌توان راحت‌تر از قیچی برای رفع سوختگی ناشی از زغال استفاده کرد چرا که چالش شدگی سطح فرش کمتر به چشم می‌خورد. بعد از آنکه محل سوختگی را با قیچی ترمیم کرد می‌توان آن را جارو کرده و در جهت خواب فرش شانه کرد تا به حالت اولیه برگردد.
استفاده از مواد سفید کننده
یکی دیگر از روش‌های خانگی مؤثر که می‌تواند سوختگی‌های سطح فرش را از بین ببرد استفاده از مواد سفید کننده است که البته باید با دقت و حساسیت بالایی انجام شود. در این روش لازم است که ابتدا محل سوخته شده فرش را سمباده کشیده و سپس اجزای سوخته شده را جدا کرد. در مرحله بعدی باید انتهای پرزهای سوخته فرش را چیده و سپس محل سوختگی را با موادی همچون شامپو فرش شست. بعد از خشک شدن محل سوختگی باید با استفاده از جاروبرقی آن را کاملاً تمیز کرده و در صورت باقی ماندن اثرات سوختگی از مواد سفید کننده استفاده کرد. باید دقت داشت که میزان قدرت مواد سفید کننده باید مناسب باشد تا به بافت و الیاف فرش آسیب‌های جدی‌تری وارد نکند.
رفوگری فرش
هر کدام از روش‌های معرفی شده می‌توانند برای ترمیم سوختگی‌های سطحی و کم عمق فرش‌ها مناسب باشند اما زمانی که میزان سوختگی فرش زیاد بوده و از عمق و شدت بالایی برخوردار باشد، دیگر استفاده از سنگ پا، مواد شوینده، قیچی، سمباده، یخ و پیاز نمی‌تواند کارساز باشد و حتماً باید عملیات رفوگری فرش انجام شود. رفوگری فرش توسط اساتید و افراد مجرب و ماهر انجام می‌شود به همین دلیل افراد عادی نباید اقدام به انجام آن کنند. در این روش اساتید با استفاده از تجهیزات مدرن و تخصصی، مواد شوینده مخصوص و … می‌توانند محل سوختگی فرش را ترمیم کرده و آن را به حالت اولیه برگرداند.
جمع‌بندی نهایی
یکی از رایج‌ترین معضلات و چالش‌هایی که افراد با آن مواجه می‌شوند سوختگی فرش در اثر زغال است. برای ترمیم فرش سوخته با زغال می‌توان از روش‌های متعددی همچون استفاده از یخ، استفاده از پیاز، استفاده از سمباده، استفاده از مواد شوینده و مواد سفید کننده، استفاده از قیچی، استفاده از سنگ پا، استفاده از رنگ‌ها و … بهره برد اما زمانی که شدت و عمق سوختگی زیاد باشد حتماً باید از عملیات رفوگری استفاده شود که توسط افراد متخصص و ماهر انجام می‌شود.
