مانند بازار هر محصول دیگری، در بازار فرش نیز ممکن است تعدادی افراد سودجو فعالیت کرده و از اعتماد یا ناآگاهی مشتریان سوء استفاده کنند. این موضوع به‌خصوص در مورد فرش‌های ماشینی بیشتر رخ می‌دهد؛ و گاهی جنس خریداری شده با آنچه گفته شده مطابقت ندارد؛ و شما این موضوع را معمولا تا اولین مرتبه استفاده از خدمات قالیشویی متوجه نخواهید شد. در واقع منظور از فرش اصلی و تقلبی این است که فرشی با کیفیت کمتر و یا با ویژگی‌های متفاوت را به عنوان یک فرش باکیفیت یا ویزگی‌های بهتر به شما بفروشند. فارغ از این می‌توان گفت هر فرشی با هر کیفیتی در صورت خریداری شدن با قیمت مناسب و صحیح، می‌تواند گزینه مناسب شما باشد.
بر اساس موارد گفته شده، مهم‌ترین نکته برای تشخیص فرش اصل از تقلبی و غیر اصل، آشنایی شما با روش‌های تشخیص ویژگی‌های هر فرش است. بنابراین در این نوشته به بررسی این ویژگی و روش تشخیص صحت آنها در فرش‌های ماشینی پرداخته‌ایم.
انواع تقلب در فرش و راه‌کار تشخیص آن
به‌طور کلی تقلب در فرش‌ها در سه دسته شامل ویژگی‌های بافت، جنس مواد اولیه و برند یا نام تجاری فرش صورت می‌گیرد. در این بخش می‌خواهیم هریک از این موارد را بررسی کرده و راه‌کار شناسایی احتمال تقلب در آن را معرفی کنیم.
ویژگی‌های فرش
متداول‌ترین تقلب در فرش در معرفی ویژگی‌های آن رخ می‌دهد. به عنوان مثال ممکن است شما یک فرش ۷۰۰ شانه را به‌جای یک فرش ۱۲۰۰ شانه خریداری کنید. اما برای درک اینکه این تقلب از کجا ناشی می‌شود ابتدا باید با این ویژگی‌ها آشنا شده و سپس راه‌کار صحت‌سنجی آنها را بدانید.
اولین ویژگی مهم فرش عدد شانه آن است. منظور از شانه تعداد گره زده شده در طول یک متر فرش است. بر همین اساس مثلا در یک فرش ۷۰۰ شانه از شروع فرش تا ارتفاع یک متری باید ۷۰۰ رج وجود داشته باشد. متخصصان فرش و آنهایی که با فرش سر و کار دارند؛ تنها با یک نگاه سطحی به فرش، به‌خصوص به پشت آن، خیلی سریع متوجه تعداد شانه فرش می‌شوند. اما اگر در این زمینه تجربه کافی ندارید هم می‌توانید با یک محاسبه ساده، از تطابق تعداد شانه فرش با عدد ادعا شده توسط فروشنده مطمئن شوید. به عنوان مثال در همان فرش ۷۰۰ شانه قبلی، در طول ۱۰ سانتی‌متر باید ۷۰ گره یا رج را بتوانید بشمارید. بنابراین کافی است با قرار دادن یک خط کش روی فرش، ببینید که در طول ۱۰ سانتی‌متر از آن چند رج بافته شده است. ۵۰ رج به معنای ۵۰۰ شانه، ۷۰ رج به معنای ۷۰۰ شانه و به همین ترتیب خواهد بود.
دومین ویژگی مهم فرش تراکم است. تراکم فشردگی گره‌ها را در عرض فرش نشان می‌دهد. به‌طور معمول عدد تراکم از عدد شانه بالاتر است. به هر طریق برای محاسبه صحت تراکم نیز روش به‌کار رفته برای محاسبه شانه فرش موثر است.
یک نکته ساده دیگر در مورد شانه و تراکم توجه به استاندارد و نوشته درج شده در پشت فرش است. توجه کنید که در استاندارد فرش آنچه مهم است شانه و تراکم بوده و صحت آن را تایید می‌کند؛ و به سایر مسائل مانند جنس و کیفیت فرش نمی‌پردازد. در نهایت فراموش نکنید که بررسی این ویژگی به‌خصوص وقتی به دنبال خرید فرش‌های ظریف‌تر و ابریشم‌گونه هستید؛ از اهمیت بسیاری بیشتری برخوردار است.
جنس مواد اولیه
طبیعتا برای بافته‌ای که از الیاف طبیعی و مصنوعی گوناگون تولید می‌شود؛ داشتن جنس مناسب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. جنس مناسب همان چیزی است که موجب دوام و ثابت فرش شما خواهد شد. بسیاری از افراد تا اولین مرتبه مراجعه به قالیشویی و دیدن نتیجه شستشوی فرش خود، متوجه مناسب یا نامناسب بودن جنس فرش خود نمی‌شوند. چراکه قالیشویی و شستشوی فرش محک مناسبی برای باکیفیت بودن جنس آن است. همان‌طور که کیفیت واقعی جنس پارچه مبلی در فرآیند مبل شویی بهتر شناخته می‌شود. به عبارت دیگر نشانه یک فرش با جنس خوب، توانایی حفظ زیبایی، ثبات رنگ و درخشش خود پس از شستشو است. با این حال از آنجا که این مسئله را نمی‌توان هنگام خرید فرش سنجید؛ باید با جنس فرش با جزئیات بیشتری آشنا شوید.
گره‌های فرش ماشینی معمولا از چهار جنس مختلف تولید می‌شوند. اکریلیک خالص، ترکیب اکریلیک و پلی پروپیلن، پلی پروپیلن خالص و پلی استر یا ابریشم مصنوعی، از جمله این موارد هستند.
اولین نکته مهم اینکه جنس‌های گفته شده به ترتیب اولویت و کیفیت آورده شده است. در واقع می‌توان گفت با در نظر گرفتن مجموع عوامل فرش‌های بافته شده از اکریلیک خالص، بهترین انتخاب برای شما هستند.
به عنوان مثال این فرش‌ها از دوام بسیار بالایی برخوردار بودن و تحت شرایط مختلف مانند شستشوهای متوالی، تابش نور خورشید، حرارت مستقیم (حتی اتوی داغ) و موارد مشابه، به‌راحتی دچار مشکل نمی‌شوند. همچنین قیمت شستشوی فرش اکریلیک به‌صرفه‌تر است؛ چرا که بهتر و ساده‌تر تمیز می‌شود. این در حالی است که فرش‌های با جنس ترکیبی خواص کمتری در این زمینه دارند. همچنین فرش‌های بافته شده از پلی استر یا ابریشم مصنوعی نیز، اگرچه در ابتدا بسیار جذاب و زیبا به‌نظر می‌رسند؛ اما در زمان کوتاهی درخشش و زیبایی اولیه خود را از دست می‌دهند.
اما فرش اکریلیک را چگونه تشخیص دهیم؟ چند توصیه ساده در این زمینه وجود دارد. در درجه اول بافت فرش اکریلیک بسیار منظم و یک‌دست است؛ بنابراین در سطح فرش از پیوستگی نسبتا بالایی برخوردار است. به همین دلیل نیز وقتی دست خود را مطابق خواب فرش روی فرش اکریلیک می‌کشید؛ کاملا احساس سر خوردن خواهید داشت. از سویی این جنس در مقایسه با سایر جنس‌های فرش از نرمی و لطافت بیشتری برخوردار است.
در نهایت فرش‌های اکریلیک معمولا عمق کمتری داشته و در حدود ۶ میلی‌متر هستند. این ویژگی کمک می‌کند تا ظرافت و زیبایی بیشتری داشته باشند.
برند یا نام تجاری
آخرین موضوعی که برای تشخیص فرش اصل از تقلی و غیر اصل می‌توان به آن توجه کرد؛ شهرت و خوش‌نامی یک برند است. در واقع توصیه همه موسسات قالیشویی آنلاین که در این زمینه بسیار با تجربه بوده و وضعیت فرش‌های تولید شده توسط برندهای مختلف را به‌صورت روزانه می‌بینند؛ انتخاب فرش از یک برند معتبر است.
به دلایل مختلف، برندهای مشهور و دارای استانداردهای لازم، کمتر به سراغ تقلب رفته و خرید از آنها می‌تواند بسیار مطمئن باشد. البته این تنها نکته نیست؛ و توصیه دوم این است که حتما در فروشگاه‌های رسمی این برندها یا فروشگاه‌های معتبر خرید خود را انجام دهید. چرا که درج شناسنامه تقلبی برای یک فرش با نام یک برند معتبر، کار چندان سختی نیست.
در نهایت برخورداری از گارانتی برای یک فرش کمک می‌کند تا حداقل تا زمان شستشوی اول، فرصت برای دریافت خدمات پس از فروش داشته باشید. بنابراین وجود گارانتی در فرش مدنظر را نیز هنگام انتخاب نهایی خود در نظر بگیرید.
