فرش‌های ابریشمی از جمله زیباترین، جذاب‌ترین و البته گران‌قیمت‌ترین فرش‌های موجود در بازار هستند که محبوبیت بالایی نیز دارند. این فرش‌ها نیز همانند انواع فرش‌های دیگر بعد از مدتی استفاده ممکن است آلودگی‌ها و لکه‌های مختلف را به خود جذب کرده و نیاز به شستشو پیدا کنند. شستن و تمیز کردن فرش‌های ابریشمی می‌تواند حساسیت‌ها و چالش‌های مختلفی برای افراد ایجاد کند چرا که ابریشم به کار رفته در این فرش‌ها از ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی برخوردار است و باید در انتخاب مواد شوینده، انتخاب تجهیزات برای شستن، شیوه شستشو و … دقت زیادی داشت. در ادامه مطلب به بررسی مراحل کامل شستن فرش ابریشم در منزل پرداخته خواهد شد.
مهم‌ترین ویژگی‌های فرش ابریشمی
ابریشم از جمله موادی است که از دیرباز در صنعت فرش مورد استفاده قرار گرفته و امروزه نیز در تولید انواع فرش‌های دستباف و ماشینی استفاده می‌شود. فرش‌های ابریشمی برخلاف انواع فرش‌های دیگر از ویژگی‌های متعددی همچون نرمی و لطافت بالا، ظرافت بالا و ضخامت کم، استحکام و ماندگاری بالا، درخشندگی بالا، ضد حساسیت، طیف رنگی جذاب، وزن کم و … برخوردار است. فرش‌های ابریشمی ماشینی و دستباف برخلاف فرش‌های نخی، آکریلیکی، پشمی، پلی‌استری و … از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردارند و باید به آن‌ها دقت زیادی داشت.
- این فرش‌ها ممکن است در برابر مواد شیمیایی مقاومت کمی داشته و دچار آسیب و خسارت شوند.
- استفاده از آب گرم برای شستن فرش ابریشم در منزل می‌تواند منجر به کاهش استحکام و ماندگاری آن شود.
- کهنه شدن لکه‌هایی همچون جوهر، چربی، خون و … در این فرش‌ها می‌تواند چالش‌های زیادی ایجاد کند و باید بلافاصله تمیز شوند.
شیوه صحیح شستن فرش ابریشم در منزل
به صورت کلی شستن فرش‌های ابریشمی در منزل کار سختی است و توصیه می‌شود افرادی که دانش و مهارت کافی ندارند از انجام این کار خودداری کرده و از خدمات شرکت‌های معتبر قالیشویی استفاده کنند. در حقیقت طریقه شستن فرش دستباف ابریشم در ۵ مرحله اصلی انجام می‌شود و این مراحل باید به صورت دقیق و اصولی انجام شوند.
گردگیری فرش ابریشمی
می‌توان گفت که اولین و مهم‌ترین مرحله از شستشوی فرش گردگیری است چرا که گردگیری اصولی می‌تواند سایر مراحل شستشو را راحت‌تر و سریع‌تر کند. به صورت کلی فرش‌ها در طول زمان گرد و غبار و ذرات ریز زیادی را به خود جذب می‌کنند و نفوذ این مواد به لایه‌های ابریشم و الیاف فرش می‌تواند در زمان شستشو معضلات بیشتری ایجاد کند و عملیات شستشو را سخت‌تر نماید. برای گردگیری اصولی فرش ابریشمی ابتدا بهتر است که فرش را تکان داده و با استفاده از یک چوب به آرامی به پشت آن ضربات متعددی وارد کرد. این کار باعث خروج ذرات گرد و غبار می‌شود. بعد از تکاندن و ضربه زدن به فرش می‌توان با استفاده از یک جاروبرقی با قدرت مناسب اقدام به جاروکشی سطح فرش نمود و تمامی گرد و غبار سطح آن را حذف کرد.
لکه‌گیری فرش ابریشم
دومین مرحله از شستن فرش ابریشم در منزل لکه‌گیری است که از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار است. البته باید توجه داشت که شستن کامل فرش‌های ابریشمی به خاطر یک یا دو لکه جزئی کار اشتباهی است چرا که شستشوی زیاد فرش می‌تواند باعث آسیب دیدن آن شود. به صورت کلی شستشوی کامل فرش‌های ابریشمی برخلاف سایر فرش‌های دیگر باید هر ۳-۴ سال یک بار انجام شود. برای تمیز کردن هر کدام از انواع لکه‌ها می‌توان از روش‌ها و راهکارهای مختلفی استفاده کرد. در حقیقت تمیز کردن لکه‌ها باعث می‌شود که در زمان شستن فرش، آلودگی‌ها توسعه پیدا نکرده و فرش کمتر کثیف شود.
شستشوی فرش
در مرحله سوم از شستن فرش ابریشم و بعد از گردگیری و لکه‌گیری کامل می‌توان فرش را در یک سطح شیب‌دار مناسب پهن کرده و با استفاده از آب ولرم آن را به صورت کامل خیس کرد. بعد از خیس کردن کامل فرش می‌توان از مواد شوینده مناسب استفاده کرده و اقدام به شستن فرش نمود. انتخاب مواد شوینده از اهمیت بالایی برخوردار است و حتماً باید به قدرت اسیدی و بازی آن و همچنین واکنش بافت و الیاف فرش به آن توجه داشت.
بعد از خیس کردن و پاشیدن مواد شوینده بر روی فرش می‌توان از برس های مخصوص استفاده کرده و سطح فرش را به خوبی تمیز کرد. در این مرحله از شستشوی فرش‌های ابریشمی باید حتماً به نکات و موارد مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
- دمای آب می‌تواند تاثیر زیادی در روش شستن فرش ابریشم ماشینی داشته باشد و به هیچ عنوان نباید از آب داغ برای این کار استفاده کرد. آب داغ می‌تواند منجر به تغییر رنگ، شل شدن بافت فرش و … شود.
- بهترین شوینده‌ها برای فرش‌های ابریشمی، شوینده‌های خنثی هستند که دارای PH مناسبی می‌باشند و آسیبی به بافت و رنگ فرش نمی‌زنند.
- برای حذف لکه‌های چربی از فرش‌های ابریشمی بهتر است که از مایع ظرف‌شویی یا پودر صابون حل شده استفاده کرد و استفاده از مواد قلیایی برای شستن فرش توصیه نمی‌شود.
- قبل از اقدام به شستن فرش ابریشمی بهتر است ک ه لکه‌هایی مثل جوهر، خون، چای، نوشابه و از قبل تمیز شوند چرا که ممکن است در زمان شستشو پخش شده و بخش‌های بیشتری را آلوده کنند.
- قبل از استفاده از هر نوع مواد شوینده برای شستن این فرش‌ها حتماً باید تست رنگ انجام شود تا از عدم تغییر رنگ و سلامت فرش اطمینان حاصل کرد.
- در زمان شستن فرش باید در جهت خواب فرش حرکت کرد تا آسیبی به بافت آن وارد نشود.
آبکشی فرش ابریشمی
مرحله آبکشی کردن فرش می‌تواند اهمیت و ارزش بسیار زیادی در شستن فرش ابریشم داشته باشد چرا که آبکشی مناسب می‌توان از هرگونه آسیب و خسارت فرش جلوگیری کند. در حقیقت آبکشی مناسب فرش می‌تواند از تداخل رنگ، تغییر رنگ و بور شدن فرش جلوگیری کند. بعد از شستن فرش‌های ابریشمی به هیچ عنوان نباید بلافاصله آن‌ها را لوله کرد و باید اجازه داد که آب فرش به صورت کامل خارج شود.
آبکشی فرش باید به‌گونه‌ای باشد که هیچ‌گونه زردابه‌ای در فرش باقی نماند. همچنین در زمان لوله کردن فرش نباید دوباره به آن آب زد چرا که این کار می‌تواند منجر به زرد شدن بافت و ریشه‌های فرش شود. همچنین برای آبگیری فرش نباید از پارو استفاده کرد چرا که پارو می‌تواند باعث آسیب به بافت و الیاف فرش شود. در صورتی که برای آبگیری نیاز به استفاده از پارو بود می‌توان از پاروهای پلاستیکی با وزن سبک استفاده کرد که آسیب و خسارتی به فرش وارد نمی‌کنند.
خشک کردن فرش
در نهایت و بعد از اتمام مراحل گفته شده نوبت به خشک کردن فرش ابریشمی می‌رسد. در این مرحله و بعد از آنکه فرش ابریشمی به خوبی آبگیری شد باید آن را یک محیط عاری از گرد و غبار و به دور از نور مستقیم خورشید پهن کرد تا رطوبت آن به صورت کامل از بین برود. یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که بعد از شستشوی فرش‌های ابریشمی مشاهده می شود، جابجایی طرح‌های قالی و سفت شدن آن‌ها می‌باشد.
برای جلوگیری از سفتی و جابجایی طرح‌های فرش می‌توان زمانی که فرش همچنان از رطوبت کمی برخوردار است با استفاده از یک برس مناسب، فرش را در جهت خواب شانه کرد. در اصل جارو کردن یا شانه کردن فرش می‌تواند باعث نظم بخشیدن الیاف آن و زیبایی و جذابیت بیشتر آن می‌شود. در مقاله‌ای تحت عنوان قیمت قالیشویی به بررسی مهم‌ترین فاکتورها در تعیین قیمت قالیشویی و هزینه های تصویب شده اتحادیه پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات دقیق و مفیدی در اختیار خواننده قرار بدهد.
از بین بردن بوی فرش ابریشم
گاهی بعد از شستن فرش ابریشم مشاهده می‌شود که الیاف فرش بوی نامطبوعی پیدا می‌کند و باعث آزار و رنجش افراد می‌شود. برای از بین بردن این بو می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که بهترین و ساده‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
در روش اول می‌توان از نوشیدنی گازدار استفاده کرد و ابتدا به آرامی نوشیدنی را به آرامی بر روی فرش ریخت و اجازه داد که یک ساعت بر روی آن باقی بماند. سپس می‌توان با استفاده از سر مکنده جاروبرقی اقدام به جمع‌آوری نوشیدنی کرده و اجازه داد که رطوبت فرش از بین برود.
در روش دوم می‌توان از ترکیب سرکه و آب استفاده کرد چرا که سرکه از قدرت ضدعفونی‌کننده بالایی برخوردار است. در این روش می‌توان محلول سرکه و آب را در یک بطری اسپری ریخته و به آرامی بر روی فرش اسپری کرد و در نهایت بعد از چند دقیقه با استفاده از یک دستمال نرم و خشک آن را تمیز کرد
جمع‌بندی نهایی
فرش‌های ابریشمی از زیبایی و جذابیت بالایی برخوردار بوده و می‌توانند نقش زیادی در بهبود دکوراسیون داخلی داشته باشند. برای شستن فرش ابریشم لازم است که به نکات مهمی همچون استفاده از مواد شوینده خنثی، استفاده از آب ولرم، استفاده از لوازم مناسب و … توجه داشت و تمامی مراحل شستشو را به دقت و درستی انجام داد اما بهترین روش برای شستن این فرش‌ها استفاده از خدمات شرکت‌های قالیشویی است که از نیروهای متخصص، مواد شوینده مناسب و تجهیزات مدرن برخوردارند.
