تعمیرات فرش یک کار کاملا تخصصی است که با استفاده از آن می‌توان حتی بلااستفاده‌ترین فرش‌ها را نیز به حالت اولیه بازگرداند. در این مقاله بیشتر در مورد این خدمات توضیح می‌دهیم.
خدمات تعمیرات فرش چیست؟
فرش کفپوش بسیار خارق‌العاده و زیبایی است که علاوه بر گرما بخشیدن به فضا، موجب بهبود ظاهری اتاق نیز می‌شود. از طرفی فرش معمولا کالای گران قیمتی است. بنابراین وقتی فرش ارزشمند و زیبایی می‌خریم؛ انتظار داریم که به مدت طولانی‌تری بتوانیم از آن استفاده کنیم.
اما متاسفانه ماهیت این کالا به شکلی است که همواره در معرض تجربیات آسیب‌زا است. ما هر روز ساعت‌ها بر روی این کفپوش زیبا راه می‌رویم و با گذاشتن پایه‌های وسایل سنگین مانند مبل و میز روی آن، همواره در حال تخریب آن هستیم. این در حالی است که فرش معمولا از الیاف حساسی تشکیل شده است که در برابر اغلب این رفتارهای ما آسیب‌پذیر است. بنابراین نیاز به تعمیراتی مانند رفوگری فرش یک نیاز کاملا طبیعی است. طبق تعاریف، تعمیرات فرش اقداماتی هستند که برای جبران اثرات ساییدگی و پارگی طبیعی که به مرور زمان رخ می‌دهند در نظر گرفته می‌شوند. هدف از انجام انواع خدمات ترمیمی مانند مرمت بید زدگی فرش جلوگیری از آسیب‌دیدگی یا فرسودگی بیشتر این کالا و حفظ زیبایی و ارزش آن برای چندین سال آینده است.
برای دریافت خدمات تعمیرات فرش چه کار باید کرد؟
قبل از اینکه توضیحات مختصری در مورد انواع خدمات تعمیر و ترمیم فرش بدهیم؛ باید بدانیم که چطور می‌توانیم این کالای ارزشمند را ترمیم کنیم. به طور کلی، تعمیر فرش یک کار تخصصی است. فرقی نمی‌کند این تعمیر با هدف اصلاح بیدخوردگی انجام شده باشد یا خدمتی برای تعمیر ریشه فرش باشد. بنابراین تنها کاری که می‌توانید در زمان مواجهه با مشکلاتی مانند پوسیدگی، خراب شدن ریشه، از بین رفتن تار و پود، سوختگی و… انجام دهید؛ تماس با نزدیک‌ترین و بهترین قالیشویی در محل زندگی خودتان است.
این مجموعه‌های تخصصی هم در زمینه تعمیر فرش ماشینی تجربه دارند و هم در صورت نیاز می‌توانند سرویس‌های تعمیر فرش در محل را به شما ارائه دهند. ضمن اینکه بیشتر مراکز قالیشویی تهران در زمینه راهنمای تعمیر فرش مشاوره‌های تلفنی و حضوری نیز دارند و می‌توانند بعد از بررسی وضعیت قالی، در مورد تعمیرپذیر بودن یا نبودن آن به شما مشاوره بدهند.
معرفی انواع تعمیرات فرش
خدمات زیادی در این دسته قرار می گیرند که توسط قالیشویی های معتبر از جمله قالیشویی عابدینی ارائه می شوند. در این بخش به طور خلاصه به معرفی این خدمات پرداخته ایم:
تعمیر شیرازه فرش
شیرازه به نوارهای باریکی گفته می‌شود که در دو طرف فرش امتداد دارند. اصلی‌ترین وظیفه این نوارهای باریک، مراقبت از پود قالی در برابر از هم گسیختگی است. به مرور زمان و بسته به کیفیت بافت، ممکن است این نوارها شل شوند و شروع به باز شدن کنند. هر چه برای رسیدگی به این مشکل بیشتر صبر کنید؛ آسیب‌دیدگی فرش و هزینه تعمیر آن بیشتر می‌شود.
کارشناس تعمیرات فرش برای رفع این مشکل و شیرازه دوزی فرش قسمت‌های شل شده را با استفاده از خامه‌ای با رنگ مناسب مجددا شیرازه‌کشی می‌کند. نوع و رنگ خامه مورد استفاده برای ترمیم شیرازه‌ها به جنس و رنگ خود فرش بستگی دارد. خامه‌های نازک برای فرش‌های ظریف‌تر و خامه‌های ضخیم برای فرش‌هایی که پرز بلند‌تری دارند استفاده می‌شوند.
تعمیر ریشه فرش
ریشه به نخ‌های یک سر بازی گفته می‌شود که در منتهی‌الیه دو طرف عرض فرش قرار دارند. ریشه نقش مهمی در حفظ یکپارچگی فرش ایفا می‌کند. علاوه بر این به دلیل اینکه این بخش از فرش کاملا در معرض دید قرار دارد؛ آسیب‌دیدگی آن تقریبا قریب‌الوقوع است. اگر خرابی قسمتی از ریشه فرش ترمیم نشود؛ این آسیب‌دیدگی می‌تواند به مناطق مجاور نیز سرایت کرده و به مرور کل ریشه فرش از بین برود. اگر در اسرع وقت ترمیم ریشه و ریشه دوزی فرش انجام شود؛ می‌توان از گسترده‌تر شدن آسیب جلوگیری کرد و هزینه تعمیر را نیز به نسبت کاهش داد. اما اگر خرابی ریشه فرش به موقع ترمیم نشود؛ آسیب می‌تواند به پرز و بدنه اصلی قالی سرایت کند. در این شرایط تنها راه برای ترمیم فرش، بازسازی چله و گره زدن مجدد نواحی آسیب دیده است. این نوع بازسازی مستلزم کار زیادی است و می‌تواند هزینه بیشتری روی دست شما بگذارد.
یک استادکار یا بافنده چیره دست بسته به نوع فرش و وضعیت ریشه‌ها می‌تواند از تکنیک‌های مختلفی برای ترمیم آنها استفاده کند. اولین و کم هزینه‌ترین روش این است که اگر ریشه هنوز خراب نشده و فقط شل شده است؛ روی محکم کردن آنها کار کند. برای انجام این کار ابتدا باید قسمت‌های شل شده را با استفاده از گره محکم کرد. سپس اگر ریشه فرش نامرتب بود؛ با برش اندازه‌ها را یکسان کرد. برای فرش‌هایی که پرزهای ضخیم‌تر دارند؛ اغلب بهتر است به جای تلاش برای ترمیم ریشه‌های موجود، ریشه جدید روی فرش دوخته شود. اما برای فرش‌هایی که پرزهای نازک‌تر و کوتاه‌تر دارند؛ معمولا از تکنیک‌های تخصصی‌تری استفاده می‌شود.
تعمیر پارگی فرش
فرآیند ترمیم سوراخ ایجاد شده روی فرش یک پروسه دو مرحله‌ای پیچیده است. اولین و مهم‌ترین مرحله، ترمیم چله فرش است. چله در واقع همان فونداسیون قالی است و اگر به درستی ترمیم نشود؛ ترمیم پارگی عملا آنطور که انتظار می‌رود پیش نخواهد رفت. اگر چله به خوبی ترمیم نشود؛ تعمیر پارگی فرش آنچنان موثر نخواهد بود و دوام زیادی نخواهد داشت.
بعد از چله‌کشی، گره‌های تازه‌ای متناسب با طرح و جنس فرش روی چله زده می‌شود. میزان تراکم فرش و نقشه آن باید در این بافت مجدد در نظر گرفته شود. استاد بافنده با زحمت زیاد گره‌های جدید را با هم هماهنگ کرده تا در حد امکان، قالی ترمیم شده به اصل نزدیک شود. پس از ترمیم کامل پارگی، الیاف بیرون زده قیچی زده می‌شود تا هم سطح با خود فرش شود.
تعمیر بیدخوردگی فرش
فرش‌های پشمی در مقایسه با فرش‌های دیگر بیشتر در معرض بیدخوردگی هستند. همه نوع بیدخوردگی قابل ترمیم است. اما اگر بید به چله فرش نیز آسیب زده باشد؛ تعمیر نیاز به زمان و هزینه بیشتری دارد. در این حالت چله نیز باید ترمیم شود.
اکثر فرش‌های آسیب‌دیده را می‌توان تقریبا به حالت اصلی بازگرداند. در مورد انواع آسیب‌هایی که در این مقاله تشریح کردیم یک نکته مهم وجود دارد و آن هم این است که نوع آسیب و میزان گستردگی آن اهمیت چندانی در تعمیرات فرش ندارد. حتی در صورت وقوع آسیب‌های بسیار زیاد، باز هم توصیه می‌شود قبل دور انداختن فرش، با یک متخصص تعمیر فرش تماس بگیرید و از توصیه‌های فنی و قیمت رفوگری آن مطلع شوید.
در حال حاضر مراکز معتبر بسیاری در این زمینه در حال فعالیت هستند و می‌توانند در نجات فرش‌های ارزشمند اما آسیب دیده، به شما کمک کنند. فقط کافیست که یک مجموعه معتبر و متخصص را انتخاب کنید. ضمن اینکه برخی از آسیب‌ها در محل نیز قابل ترمیم هستند و اصلا نیازی به جابه‌جایی فرش و انتقال آن به قالیشویی ندارند. بنابراین قبل از هر اقدامی توصیه می‌کنیم که در مورد نوع و میزان خرابی فرش‌تان با یک فرد متخصص مشورت کنید.
