زرد شدن فرش یکی از مشکلات شایعی است؛ که احتمالا بسیاری از ما پس از شستشوی خانگی فرش خود با آن مواجه شده‌ایم. این زرد شدن که بیشتر در بخش‌های سفید یا کرمی رنگ فرش و همچنین ریشه‌های فرش دیده می‌شود؛ علت‌های گوناگونی دارد. همچنین راه‌کارهای خوبی برای جلوگیری از وقوع این مشکل نیز وجود دارد. در این نوشته علاوه بر بررسی این علل و راه‌کارها، درباره روش‌های رفع زردی فرش نیز نکات کاربردی مهمی را در اختیار شما گذاشته‌ایم.
چرا فرش‌ها پس از شستشو زرد می‌شوند؟ و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟
مهم‌ترین دلیل برای زرد شدن فرش‌ها پس از شستشو در خانه، درست انجام ندادن مراحل این کار است. به همین دلیل شاید بتوان گفت حتی از نظر صرفه اقتصادی نیز، با توجه به قیمت روزافزون انواع فرش دستباف و ماشینی، سپردن فرش‌ها به یک قالیشویی آنلاین بهترین کاری است که در حق خود و فرش‌های‌تان انجام می‌دهید. با این حال در ادامه توضیح خواهیم داد که در چه مراحلی و چگونه این مشکل رخ داده و چرا فرش شما پس از خشک شدن زرد می‌شود. همچنین نکاتی را برای جلوگیری از زرد شدن فرش هنگام شستشو خواهیم گفت.
غبارگیری فرش
در درجه اول این مشکل به قبل از شروع مراحل اصلی شستشوی فرش بازمی‌گردد. آنجایی که شما فراموش می‌کنید که تا جای ممکن گرد و خاک فرش خود را پیش از شستشو از آن خارج کنید. حتما در تصاویر قدیمی دیده‌اید و یا از بزرگ‌ترها شنیده‌اید که در گذشته، فرش‌ها را پیش از شستشو چوب می‌زدند. این کار به این علت بود که گردوغبار موجود در بافت فرش را خارج کرده و فرش را با کمترین میزان آلودگی ممکن وارد مراحل شستشو نمایند. حتی در بسیاری از اوقات برای تمیز کردن فرش به همین چوب زدن اکتفا کرده و نیازی به شستشوی مرطوب فرش نبود. امروزه هم بهتر است همین کار را، البته به روشی بهتر انجام دهید. از آنجا که میزان گردوغبار موجود در هوای خانه‌های امروزی کمتر است؛ کافی است فرش خود را یک یا دو مرتبه به‌صورت کامل و زیر و رو، به کمک جاروبرقی تمیز کنید. مطمئن باشید همین کار کوچک موجب می‌شود؛ تا شستشوی فرش شما ساده‌تر شده و امکان زرد شدن فرش کمتر شود.
شستشوی کامل
در درجه دوم اگر کار شستشوی فرش را شروع کردید؛ سعی کنید آن را تا انتها ادامه دهید. انتهای شستشوی فرش نیز زمانی است که آب خروجی از فرش تا حد ممکن زلال باشد. چون همین آب زرد رنگ است که در صورت زلال نشدن، می‌تواند بخش‌های روشن و ریشه‌های سفید فرش شما را زرد کند.
آب‌گیری
در درجه سوم، آب‌گیری فرش را تا جای ممکن به‌صورت کامل انجام دهید. این کار کمک می‌کند تا آب آلوده در فرش جریان نداشته باشد؛ و روی آن خشک نشود. پارو زدن فرش و آب‌گیری آن روی سطح شیب‌دار راه‌کارهای ساده‌ای است که در صورت انجام کامل، به‌خوبی جواب می‌دهد. در این زمینه انتخاب صحیح محل شستشو نیز مهم است. در واقع شما باید سطحی را برای این کار انتخاب کنید که خود آلوده نبوده و به‌راحتی تمیز شود.
خشک کردن
در درجه چهارم باید روی روش خشک کردن فرش تمرکز کنید. بهترین روش خشک کردن فرش این است که آن روی یک سطح مشبک بیندازید. به عنوان مثال می‌توانید چند سبد را روی زمین طوری بچینید؛ که فرش را بدون برخورد با زمین و در شرایط هواخور، روی آنها پهن کنید. در این حالت نیز بهتر است روی فرش به سمت بالا باشد؛ تا آب از سطح فرش به سمت عمق یا پایین آن رفته و در سطح فرش زردی ایجاد نشود. در صورت امکان حتی می‌توانید آخرین مرحله آبکشی را در این حالت انجام دهید؛ تا مطمئن شوید هیچ آلودگی‌ای روی سطح فرش باقی نمانده است.
نکته مهم درباره مرحله چهارم اینکه اگر نمی‌توانید فرش را به شکل گفته شده خشک کنید. بهتر است آن را به عرض بر روی دیوار و… پهن کنید. به این معنا که مسیر خارج شدن آب از فرش به‌جای آنکه از سمت ریشه‌ها باشد؛ از سمت کناره‌های فرش انجام شود. این کار کمک می‌کند تا ریشه‌های فرش شما کمتر زرد شوند. هرچند این روش در صورتی که حاشیه فرش شما رنگی روشن دارد؛ توصیه نمی‌شود.
همچنین در نظر بگیرید که معمولا بهترین زمان شستشوی فرش روزهای آفتابی و گرم سال است؛ که بتوانید با سرعت بهتر آن را خشک کنید. درباره این موضوع مقاله «بهترین زمان شستشوی فرش‌ها در کدام فصل سال است» را بخوانید.
مواد اسیدی
در نهایت فراموش نکنید که گاهی علت زرد شدن فرش در فرآیند شستشو، استفاده از شوینده‌های با درصد مواد اسیدی بالا است. در واقع این مواد توانایی جذب رنگ باقی قسمت‌های فرش و انتقال آن به بخش‌های روشن‌تر را دارند. در نتیجه این مشکل، رنگ‌های فرش شما قاطی شده و شما آن را به شکل زرد شدن بخش‌های روشن فرش می‌بینید. بنابراین در انتخاب مواد شوینده و استاندارد و مناسب بودن آنها برای شستشوی فرش نیز اطمینان حاصل کنید. به عنوان مثال برخی پودرهای شوینده ماشینی که دارای آنزیم‌های مختلف هستند؛ گزینه خوبی برای شستشوی فرش نیستند.
بهترین روش‌ها برای رفع زردی فرش‌ها
اگر کار از کار گذشته است و با وجود تلاش کامل، فرش شما با این مشکل مواجه شده، حالا بهتر است در کمال خونسردی، روش‌های زیر را برای سفید کردن بخش‌های زرد فرش خود استفاده کنید. خوشبختانه این روش‌ها معمولا کاربردی بوده و نتیجه خوبی از خود برجای می‌گذارند.
اولین روش شستشوی دوباره فرش است. البته که این روش سخت‌ترین و پرهزینه‌ترین پیشنهاد است؛ اما می‌تواند مشکل را به‌طور کامل حل کند. البته نباید از زمان خشک شدن فرش مدت زیادی گذشته باشد. بنابراین اگر مثلا چند ماه پیش فرش شما در اثر شستشو دچار این مشکل شده، احتمال حل کردن کامل مشکل با شستشوی مجدد بسیار کمتر است.
دومین روش استفاده از راه‌کارهای تمیز کردن لکه های فرش با روش های خانگی است. بسیاری از این راه‌کارها بر مبنای موادی مانند سرکه، نمک و محلول ماست و هیدروسولفوریک انجام می‌شود. سختی این روش نیز در تهیه ماده اولیه مناسب و حوصله شما برای آغشته کردن بخش‌های زرد شده به کمک قلمو یا ابر با این مواد است. دقت کنید در این روش مواد شوینده شما نباید به سایر بخش‌های رنگی فرش برخورد کند؛ چراکه ممکن است موجب کم‌رنگ شدن آن بخش‌ها شود. برای اجرای این روش ۲ قاشق چای‌خوری سرکه سفید و ۲ قاشق چای‌خوری نمک را در یک و نیم لیتر آب مخلوط کنید. همچنین ساختن مخلوطی از ماست ترش و کم‌چربی و حداکثر یک قاشق چای‌خوری هیدروسولفوریک نیز می‌تواند اثری به مراتب بهتر داشته باشد. توصیه می‌کنیم این روش‌ها را ابتدا در یک گوشه فرش انجام داده و پس از اطمینان از بی‌ضرر و نتیجه‌بخش بودن آنها، بقیه بخش‌های فرش را نیز به کمک آن تمیز کنید.
در نهایت راه‌کار اساسی سپردن فرش به یک قالیشویی باسابقه و مطمئن است. اغلب قالیشویی‌ها تجربه بالایی در رنگ بری، لکه‌زدایی و تمیز کردن فرش‌های زرد شده دارند. بنابراین اگرچه هزینه بیشتری را متقبل خواهید شد؛ اما از نتیجه کار مطمئن خواهید بود.
